Özel Hukuk

Muvazaa Nedir?

Borçlar Hukukunda "Muvazaa"

Muvazaa kavramı, arapça kökenli olup, kelime olarak “danışıklık” anlamını taşımaktadır. Hukuki anlamda “muvazaa” kavramı ise, irade ile beyan arasında salt üçüncü kişileri aldatmak yahut zarara uğratmak amacıyla birden fazla kişi tarafından bilerek ve isteyerek uygunsuzluk meydana getirilmesini ifade etmektedir. Şöyle ki, kişilerin gerçekleştirdikleri hukuki işlemi, aslında gerçekleştirmek istemiyorken bir başka kişi veya kişileri zarara uğratmak maksadıyla icra ettiğini ifade etmesi halinde muvazaa söz konusu olmaktadır.

Mutlak Muvazaa

Tarafların iradelerinde herhangi bir işlem yapma kastı yokken, beyanlarında sırf üçüncü kişileri aldatmak yahut zarara sokmak kastı ile işlem yapmış gibi görünmeleridir.

Mutlak Muvazaa: Görünürdeki İşlem + Muvazaa Anlaşması

Nisbi Muvazaa

Mutlak muvazaadan farklı olarak nisbi muvazaada tarafların hem iradelerinde hem de beyanlarında bir işlem mevcuttur. Buna karşın irade ve beyanda bulunan bu işlemler, sırf üçüncü kişileri aldatmak yahut zarara sokmak amacıyla uyuşmazlar.

Nisbi Muvazaa: Görünürdeki İşlem + Gizli İşlem + Muvazaa Anlaşması

MADDE 19
Bir sözleşmenin türünün ve içeriğinin belirlenmesinde ve yorumlanmasında, tarafların yanlışlıkla veya gerçek amaçlarını gizlemek için kullandıkları sözcüklere bakılmaksızın, gerçek ve ortak iradeleri esas alınır.
Borçlu, yazılı bir borç tanımasına güvenerek alacağı kazanmış olan üçüncü kişiye karşı, bu işlemin muvazaalı olduğu savunmasında bulunamaz.

Muvazaanın Sonucu

Muvazaalı işlem söz konusu olduğu hallerde, irade ile beyan arasında uyuşmazlığın söz konusu olması sebebiyle bu işlem geçersizdir.

Bu noktada, mutlak muvazaanın söz konusu olduğu hallerde beyan edilen, tarafların iradesine uygun olmaması sebebiyle yapılan hukuki işlem geçersiz olacaktır. Tarafların iradelerine uygun herhangi başka bir işlemin de söz konusu olmaması sebebiyle, tabiri caizse işlem hiç yapılmamış gibi sonuç doğuracaktır.
Buna karşın nisbi muvazaada beyan edilen işlemin yanında tarafların iradesini yansıtan bir başka işlem daha söz konusudur. Bu noktada beyan edilen görünürdeki işlem geçersiz olmakla birlikte, yapılan gizli işlem (irade) şekil şartlarına uygun olması halinde, tarafların iradesini yansıtması sebebiyle geçerli olacaktır.

Muvazaa Nasıl İspat Edilir

Muvazaayı muvazaadan zarar gören üçüncü kişiler, her türlü delil ile ispat edebilirler. Taraflar ise muvazaayı yalnızca yazılı belge ile ispat edebilirler.

Muvazaalı işlem kural olarak, üçüncü kişilere karşı ileri sürülebilir. Ancak bunun istisna halleri vardır.

  • İyi niyetli iktisap eden kişiye,
  • Tapu kütüğüne haklı güven sebebiyle işlem yapan iyi niyetli kişiye,
  • Hakkın kötüye kullanılması nedeniyle muvazaayı ileri sürülmesi halinde,
  • Yazılı borç ikrarı varsa, muvazaanın kesin hükümsüzlüğü ileri sürülemez.

Muvazaa Benzeri İşlemler

  • Zihni Kayıt: Tek kişinin iradesiyle beyanı arasında bilerek ve isteyerek meydana getirdiği uygunsuzluk halidir.
  • Kanuna Karşı Hile: Birden fazla kişinin iradeleriyle, beyanları arasında bilerek ve isteyerek meydana getirdiği uygunsuzluk halidir. Bu yönüyle her ne kadar muvazaaya benziyor olsa da, muvazaadan farklı olarak üçüncü kişileri aldatmak kastını taşımamaktadır. Amaç yalnızca kanunun yasaklayıcı hükmünü dolanmaktır.
  • Şaka Beyanı: Tek kişi tarafından iradesiyle beyanı arasında bilerek ve isteyerek meydana getirilmiş bir uygunsuzluk halidir.
  • İnançlı İşlemler: Muvazaada olduğu gibi irade ile beyan arasında bilerek ve isteyerek meydana getirilmiş uygunsuzluk halidir. Buna karşın farklı olarak amaç üçüncü kişileri aldatmak değil, ileride yapılacağına güvenilen bir başka işlemdir.
Daha Fazla Göster

İlgili Makeleler

1 Yorum

  1. Merhaba Samet Bey, Ben Uluslararası ticaret ve işletmecilik öğrencisiyim,
    Bir ödevim var fakat hiçbir şekilde bulamadim internette.
    Yardımcı olma şansınız var mı?
    kesin hükümsüzlük halinde muvazaa örnekleri Toplam 6 Örnek.
    Ben internette hiçbir şekilde bulamadım.
    Bu garip öğrenciye yardımlarınızı bekliyorum.:(
    Teşekkur ederim

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Dikkatinizi Çekebilir!
Kapalı