Başkasına ait olup da muhafaza etmek yahut belirli şekilde kullanmak üzere zilyetliği kendisine devredilmiş olan mal üzerinde, kendisinin ya da başkasının yararına olarak, zilyetliğin devri amacı dışında tasarrufta bulunan yahut bu devir olgusunu inkar eden kişi bu suçu işlemiş olmaktadır.
Güveni kötüye kullanma yahut diğer adıyla emniyeti suistimal suçu beş farklı şekilde karşımıza çıkmaktadır;
- Zilyetliğin devir amacı dışında kullanılması şeklindeki basit güveni kötüye kullanma suçu,
- Hizmet nedeniyle güveni kötüye kullanma suçu,
- Meslek veya sanat nedeniyle emniyeti suistimal suçu,
- Ticaret sebebiyle emniyeti suistimal suçu,
- Başkasının mallarını yönetmek yetkisi çerçevesinde tevdi ve teslim edilen mallar ile ilgili emniyeti suistimal suçu.
Güveni kötüye kullanma suçunun temel şekli, taraflar arasında uzlaşma prosedürü uygulanmasını gerektiren suçlardandır. Uzlaşma kapsamında olan suçlarda, gerek soruşturma gerekse kovuşturma aşamasında öncelikle uzlaştırma prosedürünün uygulanması, uzlaşma sağlanmazsa soruşturmaya veya yargılamaya devam edilmesi gerekir.
Suçun vukuu bulması için, faile zilyetliğin malik tarafından bilerek ve istenerek geçirilmiş olması şarttır. Eğer malikin bu hususta rızası yoksa herhangi bir güven ilişkisinden söz edilemeyeceği için güveni kötüye kullanma suçu söz konusu olmazken, somut duruma göre farklı suçlar meydana gelmektedir.
Güveni kötüye kullanma suçunda, failin mala bağımsız zilyet olması gerekmektedir. Fail zilyet değil de zilyet yardımcısı ise güveni kötüye kullanma suçu oluşmamaktadır. Mal sahibi mal üzerinde fiili egemenliğini koruyor ve malın nasıl kullanıldığını denetleyebiliyor ise yahut fail mal sahibinin doğrudan gözetimi altında malı kullanıyorsa güveni kötüye kullanma suçu oluşmaz.
Güveni kötüye kullanma suçunda fail, malik değildir. Bu doğrultuda, müşterek yahut iştirak halinde mülkiyete konu olan mallarla ilgili olarak müşterek veya iştirak halinde malik olanlar, birbirlerine karşı bu suçu işleyemezler. Buna karşın mülkiyeti muhafaza kaydıyla satın alınmış olan eşyanın üçüncü kişiye satılması halinde fail malik olmayacağından suçun meydana gelmesi mümkündür.
Güveni kötüye kullanma suçu zimmet suçundan farklıdır. Zimmet suçunun faili yalnızca kamu görevlisi olabilirken, güveni kötüye kullanma suçu herkes tarafından işlenebilir. Bununla birlikte zimmet suçunda malın zilyetliği faile yapmakta olduğu kamu görevi nedeniyle değil kişiliğine duyulan güven sebebiyle devrolunur.
Diğer Hususlar
Güveni kötüye kullanma suçu nedeniyle hükmedilen hapis cezası adli para cezasına çevrilebilir.
Güveni kötüye kullanma suçu nedeniyle hükmedilen hapis cezasının ertelenmesi de mümkündür.
Emniyeti suistimal suçu nedeniyle yapılan yargılamalar, Asliye Ceza Mahkemesi tarafından gerçekleştirilir.
